पान मसाला जाहिरातींसाठी उच्च न्यायालयाने बॉलिवूड कलाकारांना नोटीस बजावली
अलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या लखनौ खंडपीठाने अलीकडेच शाहरुख खान, अक्षय कुमार आणि अजय देवगण यांच्यासह बॉलिवूडमधील नामवंत व्यक्तींना पान मसाला कंपन्यांच्या जाहिरातींच्या संदर्भात नोटीस बजावून लक्ष वेधून घेतले आहे. अशा उत्पादनांना मान्यता देणाऱ्या सेलिब्रिटींच्या नैतिक परिणामांवर सुरू असलेल्या वादाच्या पार्श्वभूमीवर नोटीस बजावण्याचा न्यायालयाचा निर्णय आला.
केंद्र सरकारच्या वकिलांनी लखनौ खंडपीठात याचिका सादर करून मानहानीची याचिका फेटाळण्याची मागणी केली. न्यायमूर्ती राजेश सिंह चौहान यांच्या खंडपीठाने यापूर्वी केंद्र सरकारला याचिकाकर्त्यांच्या प्रतिनिधित्वावर आधारित निर्णय घेण्याचे निर्देश दिले होते. समाजात मानाचे स्थान असताना गुटखा कंपन्यांना मान्यता देणाऱ्या या कलाकारांचा विरोधाभास या युक्तिवादाने अधोरेखित केला.
याचिकाकर्त्याच्या वकिलांनी 22 ऑक्टोबर रोजी सरकारला सादर केलेल्या निवेदनावर प्रकाश टाकला आणि कोणतीही कारवाई झाली नसल्याचा दावा केला. त्यामुळे उच्च न्यायालयाने मानहानीच्या याचिकेवर सुनावणी करताना केंद्र सरकारच्या कॅबिनेट सचिवांना नोटीस बजावली.
शुक्रवारी झालेल्या सुनावणीदरम्यान, केंद्र सरकारच्या वतीने डेप्युटी सॉलिसिटर जनरल यांनी खुलासा केला की अक्षय कुमार, शाहरुख खान आणि अजय देवगण यांना त्यांच्या समर्थनाची कारणे देण्यासाठी नोटीस बजावण्यात आली होती. याव्यतिरिक्त, अमिताभ बच्चन यांनी त्यांचे समर्थन मागे घेतल्यानंतरही, संबंधित पान मसाला कंपनीला कायदेशीर नोटीस पाठवण्यात आली.
या प्रकरणाने सार्वजनिक आरोग्यास संभाव्य हानी पोहोचवू शकणार्‍या उत्पादनांचे समर्थन करणाऱ्या सेलिब्रिटींच्या जबाबदारीच्या आसपासच्या चर्चेला उधाण आले आहे. न्यायालयीन प्रक्रियेने सार्वजनिक व्यक्तींच्या नैतिक दायित्वांवर एक महत्त्वपूर्ण वादविवाद सुरू केला आहे, त्यांच्या समर्थनांच्या सामाजिक मूल्यांसह संरेखनावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे.
या प्रकरणाची पुढील सुनावणी 9 मे, 2024 रोजी नियोजित करण्यात आली आहे, ज्यात प्रसिद्ध व्यक्तींच्या समर्थनांबद्दल आणि जाहिरातींमधील नैतिक जबाबदाऱ्यांबद्दल विकसित होत असलेल्या प्रवचनाबद्दल अधिक अंतर्दृष्टी देण्याचे वचन दिले आहे.
केंद्र सरकारच्या वकिलाने लखनौ खंडपीठाला माहिती दिली की सुप्रीम कोर्टातही या प्रकरणी सुनावणी सुरू आहे, त्यामुळे ही याचिका फेटाळण्याची विनंती करण्यात आली आहे. न्यायमूर्ती राजेश सिंह चौहान यांच्या एकल खंडपीठाने ही मानहानीची याचिका कायम ठेवली असून पुढील सुनावणी 9 मे 2024 रोजी ठेवली आहे.
न्यायमूर्ती राजेश सिंह चौहान यांच्या खंडपीठाने यापूर्वी केंद्र सरकारला याचिकाकर्त्यांच्या प्रतिनिधित्वावर आधारित निर्णय घेण्याचे निर्देश दिले होते. उच्च सन्मान मिळालेल्या पण गुटखा कंपन्यांना मान्यता देणाऱ्या या कलावंतांवर कारवाई करण्यावर युक्तिवादाने भर दिला.
याचिकाकर्त्यांच्या वकिलांनी सांगितले की त्यांनी 22 ऑक्टोबर रोजी सरकारला निवेदन सादर केले होते, परंतु कोणतीही कार्यवाही झाली नाही. त्यानंतर मानहानीच्या याचिकेच्या सुनावणीदरम्यान उच्च न्यायालयाने केंद्र सरकारच्या कॅबिनेट सचिवांना नोटीस बजावली.
शुक्रवारच्या सुनावणीदरम्यान, केंद्र सरकारचे प्रतिनिधीत्व करणारे डेप्युटी सॉलिसिटर जनरल यांनी सांगितले की अक्षय कुमार, शाहरुख खान आणि अजय देवगण यांना त्यांच्या समर्थनाची कारणे मागण्यासाठी नोटीस बजावण्यात आली आहे. याव्यतिरिक्त, अमिताभ बच्चन यांनी त्यांचे समर्थन मागे घेतल्यानंतरही, संबंधित पान मसाला कंपनीला त्यांच्या जाहिरातीमध्ये त्यांना वैशिष्ट्यीकृत केल्याबद्दल कायदेशीररित्या सूचित केले गेले.
